Żabie Doły

Centrum Sztuki Współczesnej Kronika zaprasza 22 lutego na otwarcie wystawy zbiorowej z udziałem osób studenckich z Pracowni Działań Interdyscyplinarnych Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach.

kuratorki: Agata Cukierska, Joanna Zdzienicka-Obałek
wernisaż & dj set NN: 22 lutego (sobota), godz. 19.00

Termin elemental turn określa praktyki artystyczno-badawcze, które skupiają uwagę na sprawczości rozmaitych substancji chemicznych i żywiołów w kształtowaniu środowisk, w których żyją ludzie, rośliny i zwierzęta. Tego typu praktyki okazują się szczególnie użyteczne w poznawaniu przestrzeni hałd pogórniczych i pohutniczych. Pozwalają dostrzegać specyficzne dla tych przestrzeni dynamiczne relacje między rozmaitymi organicznymi i nieorganicznymi aktorami. Uwrażliwiają również na ich uwikłanie w praktyki eksploatacji środowiska naturalnego i inne mechanizmy związane z dziedzictwem europejskich kolonializmów.
Tereny hałd i zwałowisk stanowią integralną część pogórniczych krajobrazów. Jak przekonuje pisarka, aktywistka i animatorka kultury Anna Cieplak, stanowią one „soczewkę antropocenu” – skupiają negatywne efekty działalności człowieka oraz ślady historycznie zmieniających się procesów w obrębie kultury, procesów polityczno-społecznych oraz ekonomicznych. Przede wszystkim stanowią doskonały przykład miejsca, w którym dzieje się to, co antropolodzy określają mianem „sztuki przeżycia na zniszczonej planecie”.
Usytuowany na pograniczu Bytomia i Chorzowa Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Żabie Doły to obszar około 226,24 ha powierzchni, obejmujący nieużytki, grunty rolne, zbiorniki wodne oraz hałdy. Utworzony został w 1997 roku dla ochrony siedlisk cennych gatunków fauny, głównie ptactwa wodnego. Na przestrzeni wieków krajobraz tego terenu ulegał nieustannym transformacjom znaczeniowym. Jego pierwotny kształt został prawie całkowicie zmieniony przez działalność człowieka.
Z perspektywy XXI wieku, kiedy coraz mniej wierzymy w zdolność planety do wchłaniania szkód, jakie jej wyrządzamy, wielkie ikoniczne dzieła, takie jak Spiral Jetty (1970) Roberta Smithsona wydają się zupełnie niewłaściwe. Dewastacja buldożerami, wykorzystywanie naturalnych zasobów do realizacji wizji jednego człowieka, wywołują skrajne emocje. Potrzebujemy nowej sztuki ziemi, która przeciwstawia się traktowaniu natury jako obojętnego materiału, aby przypomnieć, że wszyscy żyjemy i umieramy jako ziemskie istoty, jak każdy inny materiał organiczny, i że gdziekolwiek jesteśmy, nasza przyszłość jako gatunku jest powiązana z przyszłością gleby, wody oraz systemów, które wprowadzamy.
Prace artystyczne, powstałe podczas działań w Żabich Dołach lub zainspirowane tym terenem szukają nowej formy sztuki ziemi. Pod bacznym okiem Joanny Zdzienickiej-Obałek i Lesława Tetli młode osoby artystyczne łączą naukę ze sztuką, poszukując odpowiedzi na pytania o złożoność świata.

materiały organizatora

udział biorą: Ewa Babiarz, Helena Berka, Kajetan Bronisławski, Klaudia Brzezińska, Marianna Buchowicz, Maru Drobczyk, Magdalena Ferdyn, Julia Fliśnik, Izabela Frąc, Alicja Gaszta, Aleksandra Górka, Marta Jagoda-Błaszczak, Magdalena Jędrzejczak, Nina Lewczuk, Weronika Lewczuk, Maja Owczarz & Aleksandra Skrzypek, Gaba Palicka, Jakub Powęzka, Kinga Przeliorz, Wiktoria Stącel, Lesław Tetla, Joanna Zdzienicka-Obałek